Als jullie ook wel eens op mijn Facebook pagina kijken, dan wordt onze Fjord daar regelmatig als model gebruikt. Vandaag mag hij naar de tandarts.
Een goed gebit is een van de randvoorwaarden voor een goede paardengezondheid, nou ja niet alleen voor paarden, ook voor mensen is het wel heel erg gezond😊!
Ik kies ervoor om onze fjordicus een keer per jaar, in ieder geval, na te laten kijken en te behandelen wat nodig is. Er zijn veel meningen over het laten uitvoeren van een gebitscontrole en de behandeling ervan. Daar wil ik me verder niet over uitlaten, ik ga ervanuit dat je, als eigenaar en houder van, een keuze maakt die geschikt is voor jouw paard en jouw omstandigheden.
Maar waarom wel een controle / behandeling van het gebit laten doen?
- Wij bepalen wat en wanneer een dier mag eten en hoe dat hij dit mag eten
Een paard is gemaakt om de hele dag door te eten, gras van de weide, kruiden, takjes, soms wat bast van een boom. De tanden worden hierdoor op verschillende manieren ingezet tot voedselinname en voedselverwerking. In onze wereld krijgt het paard brok, muesli, slobber, hooi of kuil in een voerbak en vaak een hooiruif of hooinet. Deze bevinden zich op een standaard hoogte en past zich niet aan naar de wenselijke hoogte voor je paard. Hierdoor wordt de houding van het hoofd ‘ afgedwongen’ en wordt de manier van kauwen ook bepaald. Probeer zelf maar eens te kauwen met je kin op de borst of met je kin helemaal naar boven. Dan voel je verschil in je kaakgewricht en je spieren in hoofd en nek. Een paard maalt van links naar rechts of van rechts naar links (is je dat wel eens opgevallen?), voel je dat verschil ook? Al deze houdingen en spanningen hebben uiteindelijk ook effect op het gebit. Als je paard zijn kaken niet meer goed kan bewegen kun je een verkeerd afslijtpatroon op de kiezen krijgen. Haken zijn daar een voorbeeld van, de buitenste rand van de kiezen wordt scherper en kunnen wondjes maken in het wangslijmvlies. Een ander slijtagepatroon is een golfgebit, hierdoor sluiten de kiezen van de boven- en de onderkaak niet meer op elkaar aan, er komt een gat tussen. Voedsel kan dan weer naar buiten vallen. Goed ruwvoer zorgt voor goede maalbewegingen en goede spieren. Zacht voer als brok, muesli en slobber zorgen dat de tanden eigenlijk geen werk hoeven doen, waardoor de tanden ook niet goed benut worden.
- Het gebruik van een bit
Er zijn vele verschillende soorten en maten bitten. Het is belangrijk om een goed passend bit in de mond van je paard te hebben liggen. Hierdoor wordt hij niet alleen fijner met rijden, maar krijgt het paard minder spanning in de mond. Als het goed past dan zit het ook niet tegen tanden of kiezen aan. Je paard zal het bit ook makkelijker aannemen met het hoofdstel aan doen. Heb je twijfels over je bit, raadpleeg dan een bitfitter. Deze heeft vaak de mogelijkheid om diverse bitten uit te proberen tijdens een pas-sessie. Jonge paarden die voor het eerst een bit in gaan krijgen worden vaak gecontroleerd op de wolfskiezen. Dit zijn hele kleine kiesjes die tegen de eerste kiezen aanliggen. Vaak worden deze getrokken om het bit meer ruimte te geven.
- De leeftijd van je paard
Voor opgroeiende paarden tot aan de leeftijd van ongeveer 5 jaar wordt geadviseerd om het gebit twee keer per jaar na te laten kijken. In deze periode gebeurt er veel in de mond van je paard. Een paard heeft net als de mens een ‘ melkgebit’ tanden en kiezen wisselen in een vaste volgorde naar het vaste gebit. Hier kunnen de zogeheten ‘ doppen’ ontstaan. De vaste kies komt al door, maar de melkkies wil niet loslaten. De tandarts kan hierbij van dienst zijn. Het paard kan met doppen minder goed kauwen, laat eten vallen. Dan het ouder wordende paard, naarmate het paard ouder wordt groeit de kies als het ware uit de kaak. Er blijft steeds minder kies of tand over, het gebit kan wat uiteen gaan wijken en daardoor ook minder goed op elkaar gaan passen. Ook kunnen er gaten tussen de kiezen in komen. Hier kan voedsel in vast komen te zitten.
Waar kun je op letten?
Kijk op regelmatige basis hoe je paard eet; schrokt hij, morst hij voer, hoe kauwt hij?
Hoe ziet zijn hoofd eruit? Zit er symmetrie in zijn hoofd (kan ook andere oorzaken hebben dan gebit)?
Hoe ruikt hij? Stinkt hij uit zijn mond, komt er speeksel uitgedruppeld, is er neusuitvloeiing?
Neemt hij het bit makkelijk aan?
Reageert hij anders met rijden?
Tijdens mijn behandelingen zal ik altijd vragen of je paard een tandarts behandeling krijgt of heeft gekregen, check ik altijd het gebit even en behandel ik het kaakgericht. Spanningen in het hoofd en nek haal ik weg door zachte ontspanningstechnieken. Ik ben geen vervanger van een tandarts, maar kan je paard helpen met de randvoorwaarden om een goed gebit te hebben.
